Step by Step in Esperanto

740. (a) Kiu tago venas post lundo? antaŭ ĵaŭdo? inter vendredo kaj sabato?

(b) Nomu la kvinan tagon de la semajno. Kiu estas la kvara? la sepa? Kioma tago estas vendredo? En kiu tago oni vizitas la preĝejon? la patro revenas hejmen frue? la butikoj fermiĝas posttagmeze? la patrino laboras?

(c) Ripetu: Dimanĉo estas la unua tago de la semajno, lundo …

Simile: La unua (dua) tago de la semajno estas …

The Letter “ĥ”

741. Ĥ has the sound of Scottish and Welsh ch, Irish gh (Cp. loch, lough). It is found in most European languages except English and French. Get your throat ready to say “k” and then say “h” by mistake! Eĥo, echo; ĥaoso, chaos; ĥoro, choir; paroĥo, parish; Ĥinujo (or, Ĉinujo), China; Ĉeĥo, Czech.

This letter is especially useful for transliterating words with this sound in other languages: e.g., Don Kiĥoto; and many Biblical names (Miĥa, Naĥum …). Trafi el Scilo al Ĥaribdo (Scylla, Charybdis). Formeti en arĥivon (records).

742. “Ĉu li estas bona vendisto?” “Jes, efektive! Li povat vendi eĉ eĥon al surdmutulo.”

743. «La alfabeto Esperanta»

A	B	C	Ĉ	D	E	F
ah	bo	tso	cho	do	eh	fo
G	Ĝ	H	Ĥ	I	J	Ĵ
go	Joe	ho	kho	ee	yo	zho
K	L	M	N	O	P	R
ko	lo	mo	no	oh	po	ro
S	Ŝ	T	u	Ŭ	V	Z
so	sho	toe	oo	wo	vo	zo

This may be sung to any hymn tune marked “7·7·7·7.”

744. Read the letters of the alphabet horizontally, vertically, ana obliquely, forwards and backwards, giving to each its name as indicated (ah, bo, tso, etc.). Learn the alphabet by heart (parkere). Practise spelling Esperanto words, thus: ko ah sho eh, kaŝe (11).

745. In telegrams ĉ ĝ K ĵ ŝ ŭ may be written ch gh hh jh sh u.

Most typewriter manufacturers supply a machine with the Esperanto accents without extra charge. Or they may be added on a “dead key” at the cost of a few shillings.

The Sound «eŭ»

746. The diphthong EŬ (EHºº) sounds like (m)ay oo(ze), (m)e(n) (wh)o, (th)ey (w)ou(ld), said quickly, with the accent on e. Eŭ counts as one syllable. Eŭropo, neŭralgio, neŭtrala, reŭmatismo.

747. Esperanto estas lingvo neŭtrala: ĝi apartenas egale al ĉiu homo kaj al ĉiu popolo, sen rilato al raso, religio, rango, aŭ politiko. Oni diras, ke Esperanto estas “artefarita”. Artefarita estas ankaŭ ĉio utila kaj bona en la moderna vivo: domoj, libroj, telefono, aŭtomobilo, radio … Esperanto tamen obeas al principoj naturaj; ĝi konsistas el elementoj naturaj, kunmetitaj en harmonian tuton. Ĝi estas bazita sur radikoj komunaj al la ĉefaj lingvoj de Eŭropo, sed ĝia gramatika strukturo estas orienta. Ĝi estas «vivanta lingvo de vivanta popolo».

Vowel Glides

748.	AJ	EJ	OJ	UJ	AŬ	EŬ
as in	aisle	vein	coin	ruin	out	they would

N.B. Although, for the counting of syllables, j and ŭ are regarded as consonants, in these combinations they are equivalent to the English short vowels i in it and oo in good respectively.

AHⁱ — EHⁱ — Oⁱ — OOⁱ — AH^oo — EH^oo

749. (a) What English words are these (English sounds with Esperanto spelling)? Ĝorĝ, Ĉarlz, ŭi sed leĵurli, hŭaj liv jor sŭic? Goŭ sloŭ naŭ, maj dir bojz, aj du prej ju.

(b) Write similarly the following English sounds with Esperanto spelling: Rule, mule. Shed, shade, shied. Rice, rise. Whose house? How d’you do? My fine wife. Eighty nine, Leigh Road, Newquay. Rows (two ways). Lead (two ways). Buoy, draught, league, sewed, tomb, ache, why, joint, vouchsafe, joy, qualm, beau, shrewd, quaint, ]yre, bough, route, gauge, aisle, beauty, height, choir, Cambridge, Psyche, view, baize, Wemyss, knead, days, bowled, outside.

750. The student should now be able to read aloud any Esperanto text, with the certainty that he can pronounce every word correctly.

The Verb-Ending «-os»

751. The ending -OS denotes the future, and corresponds to the words shall, will, in that sense.

Mi iros,I shall go.

Vi iros,You will go.

Ni iros, ĉu ne?We shall go, shan't we?

Ĉu ni iros?Shall we go?

Vi ne iros,You won't go.

In the endings AS, IS, OS, note that A = present, I = past, O = future, S = simple tense (time-form). To remember O in OS think of coming, morrow, post-mortem.