Quo Vadis

Hienryk Siankievič Quo Vadis

Pamiaci darahich bratoŭ u Chryscie i zmaharoŭ-mučanikaŭ za rodna-relihijnaje adradžennie Baćkaŭščyny prysviačaju.

Pierakładčyk

Henryk Sienkiewicz

Pierakład z polskaj movy ksiandza Piatra Tatarynoviča

Translitaracyja łaciničnaha tekstu ŭ kiryličny i redahavannie Vitaŭta Martynienki

I

Piatroni pračnuŭsia až kala paŭdnia i, jak zaŭsiody, nadta zniabyty. Nadoječy byŭ na bankiecie ŭ Nerona, jaki praciahnuŭsia až da pozniaje nočy.

Apošnim časam jahonaje zdaroŭje pačało padupadać. Sam kazaŭ, što pračynaŭsia ranicami niejki adrancvieły, z lanivymi dumkami. Ale ranniaja kupiel i masažy spraŭnych niavolnikaŭ razbudžali bystrejšuju cyrkulacyju kryvi, razburchvali jaho, čucili, viartali siły tak, što z oleotokijum, h. zn. z apošniaha kupalnaha addziełu, vychodziŭ šče jak by ŭskrosły, z vačyma, razyhranymi viasiołasciu, admaładzieły, žycciaradasny, strojny, niedascihły, što i sam Aton nie moh by z im zraŭniacca — isny, jak jaho zvali, «arbiter elegantiarum»[1].

U publičnych łazniach byvaŭ redka, chiba zdaryŭsia jaki hodny podzivu retor, akryčany ŭ horadzie, abo siensacyjnyja barukanni ŭ efiebach. Dyj mieŭ u svajoj «insuli»[2] sobskija kupalni, jakija słaŭny supolnik Siaviera, Celer, rasšyryŭ jamu, pierabudavaŭ i ŭładziŭ z takim niezvyčajnym smakam, što sam Neron pryznavaŭ ich lepšyniu nad cezaravymi, choć henyja byli abšyrniejšyja dy nieparaŭnalna pyšniej uładžanyja.

Pasla henaha voś bankietu, na jakim, znudziŭšysia čaŭpnioju Vatynija, udzielničaŭ pospał z Neronam, Lukanam i Senecyjem u dyjatrybie: «Ci žančyna maje dušu» — pozna ŭstaŭšy, raskašavaŭsia, jak abydna, kupiełlu. Dva vielizarnyja balnieatary razłažyli jaho na cyprysavaj «mensie»[3], nakrytaj sniežnym jehipskim byssam, i namočanymi ŭ alivie dałoniami pačali nacirać jaho strojnaje cieła, a jon, zapluščyŭšy vočy, čakaŭ, pakul ciapło lakonikum dy ciapło ichnich ruk uvojdzie ŭ jaho dy razžanie niemarasć. Niezabaŭna pačaŭ hutaryć, raspluščyŭ vočy i davaj raspytvać ab pahodzie, ab hemmach, jakija załatar Idumien abiacaŭ jamu prysłać na siannia da ahladu. Akazałasia, što pahoda charošaja z lohkim podycham ad Albanskich hor, a hemmy nie pryjšli.

Piatroni znoŭ začyniŭ vočy i vydaŭ zahad pieraniascisia ŭ tepidaryjum, až tut z pa-za kotary vychilajecca «nomenclator»[4] i zviaščaje, što małady Mark Vinić, prybyły niadaŭna z Małoj Aziji, pryjšoŭ jaho adviedać.

Piatroni zahadaŭ prasić hascia ŭ tepidaryjum, kudy j sam pieraniossia. Vinić byŭ synam jahonaj starejšaj siastry, što vyjšła za Marka Vinicija, konsuła z časaŭ Tyberyjevych. Maładzion słužyŭ ciapier pad kamandaj Karbułona proci Partaŭ i pa vajnie viartaŭsia oś damoŭ. Piatroni čuŭ da jaho peŭnuju słabasć, ledź nie pryviazanasć. Bo Mark byŭ prystojny i atletyčny junak dy mieŭ peŭnuju estetyčnuju mieru ŭ bałaŭstvie, što Piatroni nadusio caniŭ.

— Pryviet Piatroniju, — adazvaŭsia małady vajak, uvachodziačy badziora ŭ tepidaryjum, — dy spahad bahoŭ, złašča Asklepijosa i Kiprydy, pad apiekaj jakich ničoha błahoha tabie nie staniecca.

— Vitaju ciabie ŭ Rymie, chaj ža supačynak pa vajnie sałodkim tabie budzie, — adkazaŭ Piatroni, vyciahajučy ruki z-pad miakkaje karbasovaje tkaniny, jakoju byŭ achinuty, — što čuvać u Armieniji, dy ci, budučy ŭ Aziji, nie zajazdžaŭ u Bityniju?

Piatroni byŭ kaliś zahadčykam Bityniji j sapraŭdy haspadaryŭ tam enierhična j spraviadliva. Heta było supiarečnym z charaktaram čałavieka ažančełaha j raspieščanaha roskašami — tamu tak lubiŭ uspaminy tych časoŭ, jany bo pakazvali, čym by jon moh być, kab zachacieŭ.

— Zdaryłasia mnie pabyvać u Hierakleji, — adkazaŭ Vinić. — Vysłaŭ mianie tudy Karbułon na pošuki padmohi.

— Ach, Hierakleja! Znaŭ ja tam adnu dziaŭčynu z Kałchidy, za jakuju addaŭ by ŭsie tutejšyja razvodki, nie vyłučajučy j Papieji. Ale heta daŭniejšyja dzieji. Kažy lepš, što čuvać z partaŭskaha boku. Nudziać mianie, praŭdu kažučy, henyja ŭsie Vałochiesy, Tyrydaty, Tyhrynesy dy ŭsia taja barbaryja, što doma ŭ siabie poŭzaje šče rakam, jak toj Arułan kazaŭ, a tolki pierad nami strojić ludziej. Ale ciapier mnoha ab ich u Rymie hutarki, moža j dziela taho, što ab čym inšym nie nadta j biaspiečna hutaryć.

— Drenna viadziecca heta vajna: kab nie Karbułon, mahła b zmianicca ŭ katastrofu.

— Karbułon! Na Bakcha! Heta sapraŭdy boh vajny, istny Mars: vialiki vajak, adnačasna ž zakatny, česny j durny. Lublu jaho choć by j dziela taho, što Neron jaho bajicca.

— Karbułon nie josć čałaviekam durńm.

— Moža j praŭdu kažaš, choć usio adno. Durnata, jak kaža Pyron, ničym nie horša ad mudrasci dy ničym ad jaje nie roznicca.

Vinić pačaŭ raskazvać pra vajnu, ale jak Piatroni prypluščyŭ vočy, junak, bačačy jaho niemarasć i zbłažannie tvaru, zmianiŭ hutarku j davaj raspytvać pra zdaroŭje.

Piatroni znoŭ raspluščyŭ vočy.